Wewnątrz organizmu tworzy się di-peptyd, odtwarzany non-stop z L-histydyny i β-alaniny w wyniku katalizowania syntetazy karnozynowej z ATP, tzw. karnozyna. Znajdujemy go tam, gdzie jest wydatkowane wiele pobudzenia, np. mięśniach kinetycznych, strukturach mózgu i sercu. Właśnie dlatego każdy człowiek ruszający się rekreacyjnie potrzebuje jej w swojej diecie.
Do akcji wkracza karnozyna
Oficjalnie karnozyna to beta-alanyl-L-histydyna. W organizmie obecność tego składnika wynosi przeciętnie 20-30 mmol/kg wagi tkanek bez wody i może stanowić ca. 0,2-0,5 % masy wielu mięśni poprzecznie prążkowanych. Stężenie tego związku w komórkach jest uwarunkowane wieloma faktorami, takimi jak np. obecność karnozyny w dostarczonym pożywieniu, płeć (wyższe w organzimach męskich), a także rodzaj włókien mięśniowych (zwiększone we włóknach szybkokurczliwych).
Jak działa karnozyna?
Karnozyna wchłania się z układu pokarmowego, najczęściej z jelit, a podczas tego procesu ma miejsce stopniowa hydroliza karnozyny do L-histydyny i β-alaniny. Warto powiedzieć, że karnozyna przenika barierę krew-mózg i jej stężenie w komórkach przede wszystkim jest zależne od diety. Co zawdzięczamy karnozynie? β-alanyl-l-histydyna m.in.:
– Odpowiada za pracę mięśni szkieletowych (w sferze retikularnych kanałów wapniowych) i kardiomiocytach;
– Utrzymuje równowagę kwasowo-zasadową w tkankach pobudliwych człowieka i zwierząt;
– redukuje poziom toksyczności metali, takich jak Co, Fe, Cu, Pb, Zn;
– Blokuje wolne rodniki oraz aldehydy drobnocząsteczkowe.
Karnozyna jest także potencjalnym czynnikiem terapeutycznym rozmaitych dolegliwości, w których patogenezie ważną rolę odgrywa stres oksydacyjny i karbonylowy, jak np. choroby krążenia, metabolizmu, czy neurodegeneracyjne.
W praktycznym zastosowaniu karnozyna jest używana przez sportowców jako suplementację, która potrafi zregenerować mięśnie i moc ich skurczu, a także osłabia gromadzenie się kwasu mlekowego. Działanie karnozyny w tkance mięśniowej ma charakter osłabiający poziom jonów wodorowych. Karnozyna jest również skutecznym przeciwutleniaczem – reduktorem agresywnych postaci tlenu. Źródła podają, że nieorganiczne fosforany czy dwuwęglany, kojarzone jako dobre bufory podczas zmęczenia mięśni, dają nie tak spektakularne efekty niż karnozyna.